Buhar Çeşitleri ve Kullanım Alanları Nelerdir?
İşletme Buharı
Proseste dolaylı ısıtma için buhar kazanlarında üretilen buhar, işletme buharı veya tesis buharı olarak adlandırılır. Bu tür buharda kimyasallar veya katkı maddeleri vardır, bu yüzden proseste “temiz” olarak adlandırılamaz. Dolaylı ısıtma prosesinde işletme buharı kullandığınızda, buhara maruz kalan malzeme içerdiği kimyasallar nedeniyle kullanımı uygun değildir. Örneğin işletme buharı gıda endüstrisinde doğrudan ısıtmada kullanılmamalıdır çünkü içerdiği maddeler gıda ürünün halk sağlığı yönünden “güvenilirliğini” etkiler. Dolayısıyla, bu tür uygulamalarda, temiz buhara ihtiyacınız vardır.
Hijyenik Buhar
Hijyenik buhar jeneratörleri buhar “saf” ve “temiz” buhar üreten üreteçlerdir. Bu makineler buharın içinde zararlı ve dış maddeler olmaması gereken durumlarda kullanılır. Çoğunlukla, gıda, kozmetik, farmasötik ve buhar ile sterilizasyon proseste rastlanabilir. Ayrıca sadece ilaç endüstrisinde ve hastanelerde değil gıda pişirimi ve işlenmesi ile gıda ve içecek kaplarının sterillenmesi durumunda da kullanılmaktadır.
Hijyenik buharın üretim metodu uluslararası geçerli standartlarda belirtilmiştir.
- Filtre Edilmiş Buhar: Mikronlarla tanımlanan çok ince bir filtre kullanılarak işletme buharı kullanılarak işletme buharından üretilir. Bu tür bir temiz buhar; genellikle, 2 mikron büyüklüğünden büyük parçacıkların 2 mikron dahil su zerrecikleri hariç filtrelenmesi ile üretilir.
- Temiz Buhar: Deionize edilmiş besi suyu kullanılarak buhar jenaratörü ile üretilen buhar. Sistem, işletme buharından ısısını alır. Temiz buharda, az miktarda kimyasal mevcuttur bu buharın besi suyu içerisinde sınırlı miktarlarda kimyasal kullanımına izin verilir.
- Saf Buhar: Damıtılmış veya deiyonize edilmiş, enjeksiyon için uygun suyun kullanılmasıyla elde edilen buhar, saf buhar olarak bilinir. Saf buharda, hiçbir kimyasal mevcut olmamalıdır. Temiz buhar, her birinin farklı maddelere sahip olduğu temiz buhar üretimini oluşturduğu anlatmaya tereddüt etmez; bu özelliklere rağmen; üçü de genellikle “Temiz Buhar” adı altında adlandırılabilmektedir.
Temiz Buharın Kullanımına Örnekler:
- Sterilizasyon: İlaç endüstrisinde ve hastanelerde, çeşitli cihaz, kap ve tekstillerin sterilizasyonunda, gıda ve içecek endüstrisinde.
- CIP (“Cleaning in place” – Yerinde Temizlik) ve SIP (“Sterilization in place” – Yerinde Sterilizasyon) Ünitelerinde: İlaç ve gıda endüstrileri.
- Klima Prosesleri: Temiz odaların klima sistemlerini nemlendirmek için temiz buhar kullanılır.
- İlaç Üretimi: İlaçların ve ara ürünlerin üretiminde ve ekipmanların son temizliğinde.
Temiz Buhar Tesisat Gereksinimleri:
Buharın sistemden tahliyesi sırasında kondensin en verimli şekilde tahliye edileceği göz önünde bulundurularak buhar dağıtımı yapılmalıdır. Temiz buhar hatlarında kondens tahliyesi çok daha önemlidir. Sistemde koşullandırma suyu, kondens oluşturacak şekilde birikecek şekilde tasarlandığı için durum bu şekildedir. Bu nedenle aşağıdaki hususlar buhar sistemlerinin tasarımında kullanılmalıdır.
- Basınç, hız, buhar miktarı ve prosese giriş koşulları ile belirtilen boru çapını seçin.
- Boru çapı seçiminde ortalama hızı 25 m/s seçin.
- Buhar dağıtımı daima üstten yapılmalıdır. Branşmanları üstten alın. Dikey yükselmelerde altta kalacak olan kondensi uygun tipteki bir kondenstopla tahliye edin.
- Boru hattına 1/70 – 1/100 olan eğim verin.
- Temiz buhar tesisatı iş gücü buharına bağlı olmamalıdır. Tamamen müstakil bir tesisat olarak dizayn edilmelidir.
İlaç, gıda endüstrisi ve hastanelerde temiz buhara ihtiyaç vardır. Temiz buhar üretme sistemi ve buharı dağıtma cihazları önemlidir. Bu nedenle hijyen, her yerde vurgulanmalıdır.
Hijyenik Buhar Jeneratörlerinin ve tesisatlarının tasarımı, normal işletme buhar üreteçleri ve dağıtım borularından farklıdır. Tabii ki, cihazlar da paslanmaz çelik ve temiz buhara uyan malzemelerden yapılmalıdır.
Öte yandan tıbbi sıcak buharın kalitesi, buhar sterilizasyonunun etkisini de etkileyecektir. Buharın %95 kuru olmaması gerektiği gibi, çok kızgın da olmamalıdır.